Is as an mBraisíl ó dhúchas í an maisitheoir Tarsila Krüse, cé go bhfuil cónaí uirthi in Éirinn le breis is 10 mbl anuas – agus an t-ádh linn ar fad go bhfuil! Tá curtha go mór ag Tarsila le saol na pictiúirleabhair Gaeilge sa tír seo le blianta beaga anuas. Bhí a céad leabhar ‘Ná Gabh ar Scoil’ le Máire Zepf ainmnithe do dhá mhór-ghradam agus bhuaigh ‘Bliain na nAmhrán’, leabhar eile a bhí baint ag Tarsila leis, gradam speisialta i mbliana.
Anois, tá mo leabhar féin ‘Bí ag Spraoi Liom’ maisithe aici freisin! Bheartaigh mé agallamh* a chur uirthi faoina cuid oibre agus faoin ngrá atá aici do saoil na pictiúirleabhair. Seo linn!
Conas ar thosnaigh tú i saol na bpictiúirleabhair?
D’fhás mé aníos le leabhar im’ thimpeall agus thaitin sé i gcónaí liom bheith á léamh agus ag breathnú orthu. (Tá leabharlann pearsanta de bhreis is 10 mhíle leabhair ag m’athair ina seomra suite!) Rinne mé staidéir ar Litríocht an Bhéarla agus an Phoirtingéilis san Ollscoil agus ar feadh tréimhse an-fhada bhí litríocht do pháistí mar thaobh-phaisean agam. Ar feadh na blianta d’fhan sé mar chuid de mo staidéir ar theangacha, áfach. Chomh luath is a fuair mé mo chéim – bhog mé go hÉirinn agus cúpla bliain ina dhiaidh sin rinne mé cúrsa ar conas pictiúirleabhair a chruthú. Thuig mé ansin, i mo chroí istigh, go bhféadfainn mo ghrá do leabhar do pháistí, an scéalaíocht agus ealaín a chruthú a thabhairt le chéile chun an jab seo a dhéanamh.
Ar thuig tú i gcónaí go raibh tú ag iarraidh bheith i do mhaisitheoir nó an raibh ‘lightbulb moment’ agat?
Táim ag tarraingt pictiúirí ó bhí me ábalta greim a bhreith ar pheann luaidhe ach ní ciallaíonn sé sin gur chreid mé ariamh go raibh mé maith go leor é a dhéanamh go proifisiúnta. Chun an fhírinne a rá, thóg sé neart blianta orm creidiúint go bhféadfainn aon airgid a dhéanamh ó mo thalann ealaíne. Bhí cúpla scéal scríofa agam ach ní raibh mo féin-mhuinín maith go leor dom gairm mar mhaisitheoir a leanúint (tá an oiread sin daoine do-chreidte cruthaitheach amuigh ansin!) ach bhí an chéad lá ar an gcúrsa sin, a luaigh mé thuas, mar ‘lightbulb moment’ dom. Is cuimhin liom go soiléir glaoch a chur ar m’fhear chéile nuair a chríochnaigh an chéad rang le rá leis: SEO AN RUD ATÁ UAIM! CUIREADH ANSEO MÉ LE LEABHAR DO PHÁISTÍ A CHRUTHÚ! Bhí mé sceitimíneach agus eaglach ag an am céanna ach bhí a fhios agam, agus tá fós, gur ‘mo rud’ é.
Céard é an leabhar is ansa leat ó d’óige?
Tá cúpla ceann agam, ach seo trí chinn a d’fhan liom:
-
“A Árvore Generosa” (The Giving Tree, by Shel Silverstein)
-
“Um Menino de Olho no Mundo” (A Child’s Eye View of the World by Marc Simont)
-
“A Pedra Arde” by Eduardo Galeano
Cén leabhar do pháistí is fearr leat faoi láthair?
Hmmmm, ceist deacair! Is iad pictiúirleabhair na cinn is fearr liom.
Lé déanaí táim i ngrá le:
-
“Footpath Flowers” by Canadian duo JonArno Lawson and Sydney Smith
-
“Safe & Sound” by Jean Roussen and Loris Lora
Cén leabhar a rinne tú go bhfuil tú bródúl ar leith as?
Iad uilig! Tá grá agam do mo leabhair ar fad ar bhealach ar leith, ach tá áit speisialta i mo chroí do ‘Ná Gabh ar Scoil’. Is é mo chéad leabhar é agus tá sé tábhachtach domsa toisc sin, ach bhí sé ar an ngearr-liosta do dhá Gradaim tábhachtacha i saol Leabhair Pháistí freisin- CBI Book of the Year Awards agus Gradam Réics Carló freisin. Foilsíodh é sa Chóiré freisin AGUS seolfar é i mBéarla sna SAE i Mí Lúnasa. Chruthaigh sé an-chuid deiseanna don t-údar Myra Zepf agus mé féin le cuairteanna a dhéanamh ar scoileanna agus páirt a ghlacadh in imeachtaí násiúnta cosúil le Baboró – an féile idirnáisiúnta ealaíne do pháistí. Deir Tadhg Mac Dhonnagáin, an eagarthóir agus foilsitheoir ó Futa Fata, “It is the book that keeps on giving” – agus is fíor sin.
Céard a thugann ionspioráid dúit?
An gnáthshaol! Rudaí a dhéanann mo mhac, mo mhadraí, cairde, ainmhithe, leabhair, iarsmlainnaí, daoine a fheicim ar an tsráid… agus meascaim é sin go léir le mo shamhlaíocht. Ceapaim go gciallaíonn ‘ionspioráid’ – an mbealach a mbreathnaíonn tú ar rudaí, bheith fiosrach agus iarracht a dhéanamh an draíocht atá faoi cheilt a fheiscint i ngach rud atá thart orainn.
Cé hiad na healaíontóirí/údair eile a bhfuil meas agat orthu?
Tá an oiread sin! Is breá liom Oliver Jeffers, Gennine D Zlatkis, Chris Chatterton, Christian Robinson, Jon Klassen, Giovana Medeiros agus Paula McGloin.
‘Conas’ mar a oibríonn tú – an bhfuil sceideal nó áit a thaitníonn leat?
Tá mo laethanta an-eagraithe. Dúisím, ithim bricfeasta, tógaim mo mhac chuig an créche, téam chuig an giom agus ansin bím ag obair obair obair obair obair obair obair. Ansin tógaim mo mhadraí ar shiúlóid, ithim lón agus téim ar ais ag obair obair obair obair obair obair obair, ansin tugaim bia do na madraí agus i ndiaidh obair obair obair tógaim siúlóid níos gaire leis na madraí chun mo mhac a bhailiú, dinnéir a bheith againn, folcadh a thabhairt dó, scéal a léamh agus ansin bíonn sé in am don leaba (uaireannta déanaim obair bhreise roimh dul a chodladh freisin!) Don chuid is mó bím ag obair ó bhaile ach is maith liom freisin dul chuig café d’arbh ainm Kennedy’s. Tugann an atmasféar deas, fuadarach spreagadh dhom.
Bíonn an leathnach bán – nó sa lá atá inniú ann, an scáileán glan – dúshlánach. Conas mar a thugann tú faoin gcéad mharc sin a chuir air?
De ghnáth ní bhíonn eagla orm roimh an leathnach bán, ná an scáileáin glan, mar go mbíonn smaoineamh ag borradh i mo chloigeann agus an t-aon bealach le fáil réidh leis ná é a chur ar pháipéir nó ar an scáileáin. Mar sin déanaim sceitse nó breacphictiúir nó déanaim roinnt nótaí agus is cuma liom foin dtoradh ar dtús. Ansin téim ar ais, déanaim athraithe agus feabhsaithe agus ar deireadh déanaim rud éagsúl ar fad. Ní bhíonn a fhios agat céard atá romhat agus caithfidh tú cead a thabhairt duit féin botúin a dhéanamh agus gan bheith ag súil go mbeidh do chéad iarracht foirfe. Cleas a léigh mé ó Giuseppe Castellano (Dearthóir Maisitheoir agus Stiúrthóir Ealaíne ag Penguin Random House), ná leabhar-sceitse a bheith agat leis an teideal ‘Bad Drawings’ – ionas nach mbeidh tú ró-luachmhar le ná ar thóir na foirfeachta le do chuid oibre. Níl i leabhair sceitse, leabhair nótaí, ríomhairí srl ach uirlisí le tacú lenár gcuid oibre. Ba cheart go mbeadh siad sábháilte, oscailte do bhotúin, cleachtadh agus aimsiú!
Céard é an rud is fearr leat bheith ag tarraingt – agus an rud gur fuath leat?
Is breá liom daoine agus ainmhithe a tharraingt – madraí ach go háraithe.
Na rudaí nach dtaithníonn liom na na rudaí nach bhfuil cleachtaithe agam a dhóthain – rothair agus capaill! Ná hiarr orm capaill ar rothar a tharraingt le do thoil!
An bhfuil do charactéirí bunaithe ar fíor-dhaoine?
Níl d’aon turas, ach toisc go mbím spreagtha ag mo thimpeallacht, ceapaim go dtéann eilimintí do dhaoine ar m’aithne isteach i mo chuid oibre.
Céard, más rud ar bith, a éisteann tú leis agus tú ag obair?
Éistim le neart rudaí ag braith ar an obair atá idir láimhe agam. Ó cheol uirlise machnamhach go pop-cheoil ar aghaidh go pod-chraoltaí. Éistim le an-chuid podchraoltaí. Tá liosta anseo agam do na deich gcinn is fearr liom: http://www.tarsilakruse.com/favourite-top-10-podcast-shows/
Bíonn an scríobhneoireacht nó an ealaín ag an-chuid daoine mar chaitheamh aimsire. Ach tá gairm déanta agat as! An gciallaíonn sé sin gur dua atá ann dhuit? Agus céard a dhéanann tú féin mar chaitheamh aimsire?
Níl aon dua ann domsa. Uaireannta bíonn se deacair nuair atá spriocdháta agam nó ar laethanta nuair nach leanfaidh mo lámh m’intinn – haha! Ach bíonn sé taitneamhach an chuid is mó den ama. Mar dhuine cruthaitheach is maith liom ceardaíocht, fuáil, colláis agus is breá liom bheith ag eagrú rudaí – mo vardrús, stáisinéireacht agus soláthar ealaíne!
Cad ar a bhfuil tú ag obair faoi láthair?
Táim ag obair ar roinnt saothair coimisiúnaithe, ag críochnú toinscadal pearsanta d’arbh teideal 100 Days of Dogs (go bhfuil súil agam go mbeidh mar taispeántas agus leabhar!); trí leabhair eile do pháistí agus táim ag tnúht go mór le seoladh mo triú leabhar ‘Bí ag Spraoi Liom’ (scríofa AGATSA, Sadhbh Devlin agus foilsithe ag Futa Fata)
Cá tiocfaimid ort ar-líne?// Where can we find you online?
My website is www.tarsilakruse.com
Instagram www.instagram.com/tarsilakruse
Facebook www.facebook.com/tarsilakruseillustration
Twitter www.twitter.com/tarsilakruse
Thank you so much Sadhbh for the opportunity to be featured in your lovely blog! I cannot wait to go into the world, schools, libraries and all with you and our book to spread its powerful and heartwarming message!
***************************
Go raibh míle maith agat féin, Tarsila! Thaitin sé go mór liom bheith ag léamh do fhreagraí. Aithním an-chuid cosúileachtaí eadarainn freisin – go háraithe bheith ag fás aníos le hathair le leabharlann pearsanta! Táim ag tnúth go mór le bheith ag ‘ar an mbóthar’ leat lenár leabhar nua agus aithne níos fearr fós a chur ort.
*D’fhreagair Tarsila na ceisteanna seo i mBéarla dom agus rinne mise aistriúcháin orthu. Ní aistritheoir nádúrtha mé (!) – so más mian leat an bhun-leagan Béarla den agallamh seo a fheiscint, is féidir é a íoslódáil anseo: